Η πορεία ενός στρατιωτικού Συντάγματος πεζικού προς το πολεμικό μέτωπο.
Με αφορμή την επέτειο του αγώνα του ελληνικού λαού εναντίον του φασισμού, είναι μεγάλη μας τιμή να φιλοξενούμε ένα άρθρο του Στρατηγού Γιάννη Πριοβόλου, σχετικά με την ανύψωση του ηθικού των στρατιωτών. Το άρθρο βασίζεται σε τεκμήριο έγγραφο και αποτελεί προϊόν ιστορικής έρευνας.
Με την ευκαιρια της 28ης Οκτωβριου 1940.
Η πορεια ενός στρατιωτικου Συνταγματος πεζικου (36ον Σ.Π.) προς το πολεμικο μετωπο και η ανυψωση του ηθικου των ανδρων του από το διοικητη τους
Ιταλοί αιχμάλωτοι στρατιώτες (προσωπικό αρχείο Γιάννη Πριόβολου)
Είναι κάποιες από τις επόμενες ημέρες της κηρύξεως του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Κατά την πορεία ενός Συντάγματος πεζικού (36ον Σ.Π.) από Καλαμπάκα-Μέτσοβο προς τη ζώνη των επιχειρήσεων, ο διοικητής του συγκεκριμένου Συντάγματος, αντισυνταγματάρχης πεζικού Δημοκωστούλας Ιωάννης, το πρώτο που φρόντισε ήταν να αναπτερώσει το ηθικό των ανδρών του δεδομένου ότι σχεδόν όλοι, πλην ορισμένων αξιωματικών, επρόκειτο για πρώτη φορά να λάβουν μέρος σε πόλεμο.
Από το στόμα του διοικητή άκουσαν και κατανόησαν οι υποψήφιοι πολεμιστές ότι ο πόλεμος ήταν κατά 80% στέρηση τροφίμων κ.λπ., αϋπνία και κόπος μεγάλος και κατά 20% κίνδυνος κατά την μάχη. Τους είπε ότι θα ήταν μεγάλο κατόρθωμα αν θα μπορούσε να τους εξασφαλίσει κάθε ημέρα μια φέτα ψωμί και ένα τσιγάρο. Άκουσαν επίσης ότι «οι εχθρικές σφαίρες τους γενναίους και συνετούς τους σέβονται».
Κοντά στο Μέτσοβο, κατά τη στάθμευση του Συντάγματος σε κάποιες παράγκες για ανεφοδιασμό, περνούσε προς το εσωτερικό μια φάλαγγα των πρώτων Ιταλών αιχμαλώτων από νεαρούς Ιταλούς σκυμμένους, ρακένδυτους και με το ηθικό τους εντελώς πεσμένο. Εν τω μεταξύ από ημέρες μεταφέρονταν από στόμα σε στόμα φήμες μεγαλοποιημένες με τη συνηθισμένη φανταρίστικη νοοτροπία, οι οποίες μιλούσαν περί των αλπινιστών ως φτερωτών ρομπότ που εμφανίζονταν αιφνίδια και επιτίθονταν σαν φαντάσματα από εκεί που δεν τους περίμενε κανείς, όπως για τα άρματα που τα παρίσταναν σαν μηχανικά μεγαθήρια που σκορπούν τον όλεθρο. Οι πεμπτοφαλαγγίτικες αυτές φήμες επηρέαζαν το ηθικό των προς τη γραμμή του πολέμου κινούμενων μονάδων. Χρειάστηκε προς τούτο ειδική προσπάθεια για το σμπαράλιασμα αυτής της προπαγάνδας και δεν αφέθηκε ευκαιρία από τη διοίκηση ανεκμετάλλευτη γι’ αυτό, όπως η προαναφερόμενη ευκαιρία της διελεύσεως των πρώτων Ιταλών αιχμαλώτων. Αμέσως ο διοικητής διέταξε το Σύνταγμα όλο να κατεβεί στο δρόμο, να δει τους διερχόμενους αιχμαλώτους που παρουσίαζαν την εικόνα που προαναφέρθηκε. Και σε ομιλία του αμέσως έπειτα τους είπε: «Ε! παιδιά, είδατε ποιους έστειλε ο Μουσουλίνι να μας φράξει τον δρόμο προς Τίρανα; Είδατε με ποιους ονειρεύτηκε ν’ αναστήσει την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία επάνω στη ράχη μας και στην τιμή των γυναικών μας και των μανάδων μας; Είδατε ποιοι είναι οι περίφημοι φτερωτοί διάβολοι που λέγονται αλπινιστές. Και ποιοι οδηγούν τα Ιταλικά άρματα. Τι λέτε; Άξιζε να κουβαλάμε γι’ αυτούς εδώ πάνω τόσα βαριά σιδερικά (πολυβόλα, όλμους και τουφέκια) ή έπρεπε να έρθουμε μονάχα με τις γκλίτσες μας να τους πάρομε σβάρνα να τους σαρώσουμε και να τους πετάξουμε στην Αδριατική θάλασσα».
Ο ακράδαντος ενθουσιασμός των ανδρών του σε απάντηση έδειχνε την ψηλή στάθμη του ηθικού της μονάδας που ο αντισυνταγματάρχης Δημοκωστούλας οδηγούσε προς τη νίκη.
Γιάννης Πριόβολος
Υποστράτηγος ε.α. – Συγγραφέας-Ερευνητής περιόδου 1940-1949
Περισσότερα στοιχεία για το έργο του Γιάννη Πριόβολου θα βρείτε http://www.biblionet.gr/author/22951/Γιάννης_Πριόβολος
Σημείωση: Το παραπάνω κείμενο βασίζεται σε τεκμήριο έγγραφο (έκθεση) με τίτλο: «Έκθεσις πεπραγμένων Συνταγματάρχου Πεζικού ε.α. Δημοκωστούλα Ιωάννου κατά την πολεμικήν περίοδον 1940-41 κατά την Κατοχήν και μετέπειτα», Υπηρεσία Στρατιωτικών Αρχείων, ατομικά έγραφα Δημοκωστούλα Ι.
